Πνευματική ιδιοκτησία σκηνοθέτη ως δημιουργού οπτικοακουστικού έργου – Μεταβίβαση περιουσιακού δικαιώματος με σύμβαση ή άδεια εκμετάλλευσης – Στοιχεία ηθικού δικαιώματος – Εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας του δημιουργού στο έργο – Μνεία του ονόματος του δημιουργού στα αντίτυπα του έργου και σε κάθε δημόσια χρήση – Αμεταβίβαστο ηθικού δικαιώματος – Τυχόν συναίνεση του δημιουργού σε πράξεις ή παραλείψεις που αλλιώς θα αποτελούσαν προσβολή της εξουσίας αναγνώρισης της πατρότητας πρέπει να είναι ρητή – Παράνομη και υπαίτια προσβολή της εξουσίας αναγνώρισης της πατρότητας του σκηνοθέτη επί του κινηματογραφικού έργου – Πραγματικά περιστατικά – Ηθική βλάβη και επιδίκαση χρηματικής ικανοποιήσεως
*
Δικαστής: Μιχαήλ – Άγγελος Γιαννακάκος, Πρωτοδίκης
Δικηγόρος του γραφείου μας: Αγγελική Αντωνέα
* * * * *
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ
Με την από ……… κλήση, νόμιμα φέρεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου με επιμέλεια του ενάγοντος, η από ……… αγωγή του, κατά της εναγομένης κατόπιν εκδόσεως της υπ’ αρ. ……… απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (Τμήμα Ενοχικό) με την οποία παραπέμφθηκε η υπόθεση για να εκδικαστεί από το παρόν Δικαστήριο (Εμπορικό Τμήμα, πινάκιο ΣΤ1).
Κατά το άρθρο 1 του Ν. 2121/1993 «περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας συγγενικών δικαιωμάτων και λοιπών θεμάτων», οι πνευματικοί δημιουργοί, με τη δημιουργία του έργου, αποκτούν πάνω σε αυτό πνευματική ιδιοκτησία που περιλαμβάνει, ως αποκλειστικά και απόλυτα δικαιώματα, το δικαίωμα της εκμεταλλεύσεως του έργου (περιουσιακό δικαίωμα) και το δικαίωμα της προστασίας του προσωπικού του δεσμού προς αυτό (ηθικό δικαίωμα). Κατά το άρθρο 3 του ιδίου ως άνω Νόμου, μεταξύ των εξουσιών που περιλαμβάνει το περιουσιακό δικαίωμα είναι και εκείνη να επιτρέπει ή να απαγορεύει ο δημιουργός τη θέση σε κυκλοφορία του πρωτοτύπου ή αντιτύπων του έργου με εκμίσθωση και τη μετάδοση ή αναμετάδοση του έργου στο κοινό με την τηλεόραση. Το περιουσιακό αυτό δικαίωμα, με το ανωτέρω περιεχόμενο, μπορεί να μεταβιβάζεται εν ζωή, με τη συναίνεση πάντοτε του δημιουργού (και ως τέτοιος ενός οπτικοακουστικού έργου τεκμαίρεται ο σκηνοθέτης άρθρο 9 Ν. 2121/1993) με συμβάσεις ή άδειες εκμεταλλεύσεως αποκλειστικές ή απλές. Περαιτέρω, ο δημιουργός έργου του λόγου ή της τέχνης, ακόμη και εάν μεταβιβάσει το περιουσιακό του δικαίωμα είτε της πνευματικής ιδιοκτησίας σε αυτό, είτε και μόνον της εκμεταλλεύσεως αυτής, διατηρεί το αντίστοιχο επί του έργου ηθικό δικαίωμα (droit moral) το οποίο, ως εκδήλωση του δικαιώματος της προσωπικότητας του δημιουργού, αφενός καθιερώνεται και προστατεύεται από τα άρθρα 57 και 59 Α.Κ., αφετέρου του παρέχει, μεταξύ άλλων, τις εξουσίες της αναγνωρίσεως της πατρότητας και της περιφρουρήσεως του έργου [Γ. Κουμάντου, Πνευματική Ιδιοκτησία (ανατύπωση 1985) σελ. 234 επ.]. Όπως προκύπτει από το άρθρο 4 παρ. 1 περ. α΄ και γ΄ του Ν. 2121/1993, στοιχεία του ηθικού δικαιώματος του πνευματικού δημιουργού είναι, εκτός των άλλων και η εξουσία της αποφάσεως για το χρόνο, τον τόπο και τον τρόπο, κατά τους οποίους το έργο θα γίνει προσιτό στο κοινό (δημοσίευση) και της απαγορεύσεως κάθε παραμορφώσεως περικοπής ή άλλης τροποποιήσεως του έργου του, καθώς και κάθε προσβολής του δημιουργού, οφειλομένης στις συνθήκες παρουσιάσεως του έργου στο κοινό. Περαιτέρω, το άρθρο 4 του Ν. 2121/1993 ορίζει, εκτός των άλλων, ότι «1. Το ηθικό δικαίωμα δίνει στο δημιουργό ιδίως τις εξουσίες α) … β) της αναγνώρισης της πατρότητός του πάνω στο έργο και ειδικώτερα την εξουσία να απαιτεί, στο μέτρο του δυνατού, τη μνεία του ονόματός του στα αντίτυπα του έργου του και σε κάθε δημόσια χρήση του έργου του ή, αντίθετα, να κρατάει την ανωνυμία του ή να χρησιμοποιεί ψευδώνυμο …». Στον πυρήνα του ηθικού δικαιώματος βρίσκεται πέρα από την εξουσία δημοσίευσης και η εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας του δημιουργού στο έργο. Από τον προσωπικό δεσμό του δημιουργού με το έργο απορρέει όχι μόνον η εξουσία να αποφασίζει αν το έργο του θα καταστεί προσιτό στο κοινό, αλλά και η εξουσία να προβάλλει προς τα έξω ή να αποκρύβει την ιδιότητά του ως δημιουργού του συγκεκριμένου έργου. Ο δημιουργός που αποθέτει στο έργο τη δημιουργική του έμπνευση θα πρέπει να μπορεί να αντλεί και τα αντίστοιχα οφέλη που εκπορεύονται από το έργο του, όχι μόνο τα οικονομικά, αλλά και τα ηθικά. Το μέσο, για να μπορεί να συμβεί το τελευταίο είναι η σύνδεση του έργου με το όνομα του δημιουργού. Η δυνατότητα του δημιουργού να διατηρεί την ανωνυμία του ή να θέτει το όνομά του στο έργο, ώστε να εισπράττει τον κοινωνικό έπαινο ή την αρνητική κριτική που το περιβάλλουν, αποτελεί αναγκαία συνιστώσα του δεσμού με το έργο. Είναι φανερό ότι εδώ το όνομα συνδέεται με την ιδιότητα ενός προσώπου ως δημιουργού και συμβάλλει στην κοινωνική του αναγνώριση, ώστε να μη λειτουργεί ως στοιχείο εξατομίκευσης του δημιουργού, αλλά ως παράγοντα που τον προσδιορίζει κοινωνικά. Η εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας καθιερώνεται ρητά στο άρθρο 4 παρ. 1 περ. β΄ Ν. 2121/1993, ως μία από τις συνιστώσες που συγκροτούν το ηθικό δικαίωμα του δημιουργού. Σύμφωνα με την παραπάνω διάταξη το ηθικό δικαίωμα δίδει στο δημιουργό, μεταξύ άλλων, την εξουσία αναγνώρισης της πατρότητάς του πάνω στο έργο, και ειδικότερα την εξουσία να απαιτεί, στο μέτρο του δυνατού, τη μνεία του ονόματός του στα αντίτυπα του έργου του και σε κάθε δημόσια χρήση του έργου του ή, αντίθετα, να κρατεί την ανωνυμία του ή να χρησιμοποιεί ψευδώνυμο. Με τη ρύθμιση αυτή εισάγεται η αρχή της αλήθειας ως κυρίαρχη αρχή που διέπει την προστασία του ηθικού δικαιώματος του δημιουργού. Η εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας αφορά κάθε φορά σε συγκεκριμένο έργο του δημιουργού και περιλαμβάνει μια θετική και μια αρνητική όψη. Στη θετική όψη ανήκει η εξουσία ουσιαστικής αναγνώρισης του γεγονότος ότι ο δικαιούχος είναι δημιουργός του έργου. Ειδικότερη εκδήλωση αυτής της εξουσίας είναι το δικαίωμα προβολής του ονόματος του δημιουργού πάνω στο έργο ή σε συνάφεια με αυτό, κατά τρόπο που να υποδηλώνει την ιδιότητα του δημιουργού. Το όνομα του δημιουργού δεν αρκεί να προβάλλεται μόνο στο πρωτότυπο έργο, αλλά θα πρέπει να αναφέρεται και στα αντίτυπα καθώς και σε κάθε δημόσια χρήση του έργου. Ως όνομα νοείται τόσο το πραγματικό αστικό όνομα όσο και το καλλιτεχνικό όνομα, δηλαδή το φανταστικό εκείνο όνομα με το οποίο είναι γνωστός ο δημιουργός. Το όνομα θα πρέπει να εμφανίζεται με σαφήνεια και δεν αρκεί απλός υπαινιγμός, όπως π.χ. «ο συγγραφέας της ελληνικής ιστορίας». Από την άλλη πλευρά, η εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας αφορά μόνο στο όνομα και όχι σε άλλα στοιχεία που συγκροτούν την καλλιτεχνική φήμη του δημιουργού (π.χ. αναφορά άλλων έργων ή τυχόν διαφημίσεις του δημιουργού). Εάν υπάρχουν περισσότεροι δημιουργοί του ίδιου έργου, όπως π.χ. συμβαίνει στα σύνθετα έργα ή στα έργα συνεργασίας, επιβάλλεται να γίνεται αναφορά όλων των προσώπων που συνέβαλαν στη δημιουργία του έργου περαιτέρω η εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας έχει στενή σχέση με το δικαίωμα στο όνομα (Α.Κ. 58). Το δικαίωμα κάθε προσώπου να φέρει όνομα απορρέει από το δικαίωμα στην προσωπικότητα. Συνεπώς, κάθε προσβολή του ονόματος συνιστά και προσβολή της προσωπικότητας. Ωστόσο, για την περίπτωση της προσβολής του ονόματος ο νομοθέτης εισάγει ειδική ρύθμιση (Α.Κ. 58). Στο ρυθμιστικό βεληνεκές του Α.Κ. 58 εμπίπτουν δύο περιπτώσεις προσβολής του ονόματος, αφενός η προσβολή που πραγματοποιείται όταν αμφισβητείται στον δικαιούχο το δικαίωμά του να φέρει ένα όνομα, αφετέρου εκείνη που προκαλείται όταν κάποιος χρησιμοποιεί παράνομα ορισμένο όνομα. Στο πλαίσιο του Α.Κ. 58 το όνομα προστατεύεται ως στοιχείο εξατομίκευσης του προσώπου στον εξωτερικό κόσμο και ιδίως στις συναλλαγές. Όπως το Α.Κ. 58 έτσι και το άρθρ. 4 παρ. 1 περ. β΄ Ν. 2121/1993 αποβλέπει στο όνομα του δημιουργού. Ωστόσο αντικείμενο προστασίας της τελευταίας διάταξης δεν είναι γενικά το δικαίωμα του δημιουργού να φέρει κάποιο όνομα, αλλά το δικαίωμά του να συνδέει το όνομά του με συγκεκριμένο έργο. Η εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας του δημιουργού ανάγεται, ως συνιστώσα του ηθικού δικαιώματος, στον προσωπικό δεσμό του δημιουργού με το έργο. Κατά συνέπεια το δικαίωμα αναγνώρισης της πατρότητας προσανατολίζεται στο σύνδεσμο ονόματος και έργου, σύνδεσμο που από τη μια προσδιορίζει κοινωνικά το δημιουργό αφετέρου εξατομικεύει το ίδιο το έργο (για το παραπάνω βλπ. Δέσποινα Κλαβανίδου «Η ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ Η ΠΑΤΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ» Αρμενόπουλος Ιανουάριος 2010 σελ. 3 επ. με τις εκεί παραπομπές σε θεωρία και Νομολογία).
Στην προκειμένη περίπτωση, με την υπό κρίση αγωγή, ο καλών – ενάγων εκθέτει ότι είναι σκηνοθέτης και παραγωγός ταινιών και ότι έχει το ηθικό δικαίωμα επί του κινηματογραφικού έργου, με τον τίτλο ……… ταινία την οποία σκηνοθέτησε ο ίδιος. Ότι στις ……… η καθής η κλήση – εναγομένη ανώνυμη εταιρεία, η οποία είναι εκδότρια και ιδιοκτήτρια της εφημερίδος με τίτλο ……… κυκλοφόρησε και διέθεσε δωρεάν, μαζί με το υπ’ αρ. ……… φύλλο της Κυριακής, μεταξύ άλλων και ένα dvd όπου είχε εγγραφεί και ενσωματωθεί το προαναφερθέν κινηματογραφικό έργο του, εν αγνοία του και χωρίς την έγγραφη συναίνεσή του. Ότι η εναγομένη ουδεμία μνεία έκανε του ονόματός του ως δημιουργού / σκηνοθέτη ούτε στα αντίτυπα του επιδίκου dvd, ούτε στην πρώτη σελίδα του ως άνω υπ’ αρ. ……… φύλλου της εφημερίδας. Ότι με αυτόν τον τρόπο, η εναγομένη προσέβαλε παράνομα και υπαίτια το ηθικό δικαίωμά του επί του πνευματικού του έργου. Ότι εξαιτίας της ως άνω προσβολής υπέστη ηθική βλάβη η οποία αποτιμάται σε 30.000 ευρώ. Με βάση τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά, ο καλών – ενάγων ζητεί – μετά τον παραδεκτό μερικό περιορισμό με τις προτάσεις του, αλλά και με δήλωση της πληρεξουσίας δικηγόρου του, που καταχωρήθηκε στα πρακτικά του αγωγικού αιτήματος από καταψηφιστικού σε αναγνωριστικού (άρθρα 223, 296 παρ. 1 εδ. β΄, 297 Κ.Πολ.Δ.) – να υποχρεωθεί η καθής η κλήση – εναγομένη να του καταβάλει το ποσό των 6.000 ευρώ και να αναγνωρισθεί ότι η καθής η κλήση – εναγομένη υποχρεούται να του καταβάλει το ποσό των 24.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης με το νόμιμο τόκο από την επομένη της επίδοσης της αγωγής μέχρι την εξόφληση. Ζητεί επίσης να κηρυχθεί προσωρινά εκτελεστή η απόφαση, που θα εκδοθεί και να καταδικασθεί η καθής η κλήση – εναγομένη στη δικαστική της δαπάνη.
Με τέτοιο περιεχόμενο και αίτημα, η κρινόμενη αγωγή παραδεκτώς και αρμοδίως, καθ’ ύλην και κατά τόπον (άρθρα 7, 8, 9 εδ. α΄ 14 παρ. 2, 25 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ.) εισάγεται, για να δικαστεί κατά την προκειμένη τακτική διαδικασία (άρθρα 226 επ. Κ.Πολ.Δ.). Είναι επαρκώς ορισμένη (άρθρα 118 και 216 Κ.Πολ.Δ.) και νόμιμη στηριζόμενη στις προδιαληφθείσες στη μείζονα σκέψη διατάξεις καθώς και σε εκείνες των άρθρων 1, 2, 4, 6, 9, 12 παρ. 2, 65 του Ν. 2121/1993, 57, 58, 59, 299, 346, 914, 932 Α.Κ., 70 (όσον αφορά στο αναγνωριστικό αγωγικό αίτημα), 907, 908 παρ. 1 παρ. 1 περ. δ΄ του Κ.Πολ.Δ. (όσον αφορά στο καταψηφιστικό αίτημα της αγωγής), 176 Κ.Πολ.Δ. με εξαίρεση το παρεπόμενο αίτημα περί κηρύξεως προσωρινώς εκτελεστής της απόφασης που θα εκδοθεί, όσον αφορά στο αναγνωριστικό αγωγικό αίτημα το οποίο είναι απορριπτέο ως μη νόμιμο ενόψει του ότι δεν είναι νοητή η εκτέλεση αναγνωριστικής αποφάσεως, η οποία δεν περιέχει καταδίκη, αλλά αναγνώριση έννομης σχέσεως, που η ενέργειά της εξαντλείται στο δεδικασμένο. Σημειωτέον ότι νόμιμο είναι το παρεπόμενο αίτημα περί τοκοδοσίας από την επομένη της επίδοσης της αγωγής, παρά την τροπή του αγωγικού αιτήματος από καταψηφιστικό σε εν μέρει αναγνωριστικό διότι από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 340, 341 και 346 Α.Κ. προκύπτει ότι η επίδοση στον εναγόμενο αγωγής για επιδίκαση, χρηματικής απαίτησης δεν είναι μόνο διαδικαστική πράξη, αλλά έχει και χαρακτήρα οιονεί δικαιοπραξίας όχλησης, που καθιστά τον οφειλέτη υπερήμερο και υπόχρεο να πληρώσει τον νόμιμο τόκο υπερημερίας. Επομένως, ο περιορισμός της αγωγής σε εν μέρει αναγνωριστική καταλύει, μεν, αναδρομικά την επίδοση της καταψηφιστικής αγωγής ως διαδικαστικής πράξης, παραμένουν, όμως τα αποτελέσματα αυτής ως όχλησης, δημιουργικής υπερημερίας του οφειλέτη και, συνεπώς, τόκων υπερημερίας (Ολ.Α.Π. 13/1994, Ελλ.Δ/νη 34, 1259 Α.Π. 787/1998, Ελλ.Δ/νη 40, 608). Πρέπει, επομένως, η αγωγή να ερευνηθεί περαιτέρω κατ’ ουσίαν δεδομένου ότι καταβλήθηκε το ανάλογο με το καταψηφιστικό της αίτημα τέλος δικαστικού ενσήμου (βλπ. τα επικυρωμένα αντίγραφα της υπ’ αρ. 281124, 136795 δικαστικών ενσήμων (αγωγόσημων) και το επικυρωμένο αντίγραφο του ………… Νο ……… σειρά Α΄ δικαστικού ενσήμου Ταμείου Νομικών.
Η καθής η κλήση – εναγομένη, με τις νομίμως κατατεθείσες προτάσεις της, αρνείται την υπαιτιότητά της στην προσβολή του επιδίκου δικαιώματος, ισχυριζόμενη ότι βάσει των συμβάσεων που αναφέρει στις προτάσεις της, ο ……… είναι ο μοναδικός δικαιούχος τόσο των περιουσιακών δικαιωμάτων, όσο και του δικαιώματος πνευματικής εκμετάλλευσης καθώς και του δικαιώματος ασκήσεως του ηθικού ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ του ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ για την ως άνω επίδικη κινηματογραφική ταινία. Επίσης ισχυρίζεται ότι κατόπιν της από ……… συμβάσεως που κατήρτισε (η εναγομένη) με τον ………, προέβη στην αναπαραγωγή σε ψηφιακούς υλικούς φορείς της ως άνω ταινίας και ότι σήμερα με το από ……… ιδιωτικό συμφωνητικό, το οποίο αποτελεί σύμβαση εκμετάλλευσης του περιουσιακού δικαιώματος του σκηνοθέτη – ενάγοντα, ο τελευταίος μεταβίβασε κάθε αξίωση του περιουσιακού του δικαιώματος στο ……… Επίσης ισχυρίζεται ότι βάσει αυτής της εκχωρήσεως ο ……… απέκτησε το νόμιμο δικαίωμα να προβεί στην από ……… σύμβαση με αυτήν (εναγομένη) της συγκεκριμένης εκμετάλλευσης. Ο ισχυρισμός αυτός της εναγομένης αποτελεί αιτιολογημένη άρνηση της αγωγής.
Από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων των διαδίκων, οι οποίες περιέχονται στα υπ’ αρ. ……… πρακτικά της συνεδριάσεως της ……… του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών τούτου και από το σύνολο των εγγράφων που προσκομίζονται μετ’ επικλήσεως, αποδεικνύονται κατά την κρίση του Δικαστηρίου, τ’ ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: ο καλών – ενάγων είναι σκηνοθέτης, και επομένως είναι πνευματικός δημιουργός δεδομένου ότι στο άρθρο 9 του Ν. 2121/1993 ορίζεται ότι «δημιουργός ενός οπτικοακουστικού έργου τεκμαίρεται ο σκηνοθέτης». Έχει ταινίες μεγάλου μήκους, τηλεοπτικές σειρές, έχει συγγράψει βιβλία για τον κινηματογράφο και έχει λάβει διακρίσεις για το πνευματικό έργο του. Μεταξύ των δημιουργιών του, συγκαταλέγεται και το κινηματογραφικό έργο με τον τίτλο ………, διάρκειας 95΄, το οποίο θεωρείται από τα σημαντικότερα έργα της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας. Το σενάριο του εν λόγω κινηματογραφικού έργου, που βασίσθηκε σε μια ιστορία του ………, συνέγραψε η ………. Πρωταγωνιστές της ταινίας αυτής ήταν οι ηθοποιοί ……… και ………. Την μουσική επένδυση της ταινίας και τα τραγούδια, που ακούστηκαν για πρώτη φορά σε αυτή, δημιούργησε, ερμήνευσε και εκτέλεσε το μουσικό συγκρότημα ………. Έκτοτε, ορισμένα από αυτά τα τραγούδια – μεταξύ των οποίων και το ομότιτλο της ταινίας ……… – κυκλοφόρησαν σε δίσκους πυκνής εγγραφής (cd) και εγνώρισαν μεγάλη εμπορική επιτυχία. Η καθής η κλήση – εναγομένη ανώνυμη εταιρεία είναι εκδότρια και ιδιοκτήτρια της πανελληνίου κυκλοφορίας εφημερίδας με τίτλο ………. Την ………, μαζί με το υπ’ αρ. 46 φύλλο της Κυριακής, η εναγομένη έθεσε σε κυκλοφορία και διέθεσε δωρεάν στο αναγνωστικό κοινό της (ήτοι έναντι μόνον του τιμήματος των 3 ευρώ για την αγορά κάθε αντιτύπου της εφημερίδας) μεταξύ άλλων, και έναν υλικό φορέα ήχου και εικόνας (dvd) όπου είχε εγγραφεί και ενσωματωθεί το προαναφερθέν κινηματογραφικό έργο, σκηνοθεσίας του ενάγοντος, με τον τίτλο «Μοναξιά μου όλα». Ο αριθμός των αντιτύπων του εν λόγω dvd, που έθεσε σε κυκλοφορία με τον προαναφερόμενο τρόπο η εναγομένη ήταν 182.180 όσο δηλαδή και ο αριθμός των πωληθέντων αντιτύπων του υπ’ αρ. ………φύλλου της εφημερίδας ……… της ………. Η καθής η κλήση – εναγομένη ουδεμία μνεία έκανε του ονόματος του καλούντος – ενάγοντος ως δημιουργού / σκηνοθέτη στα αντίτυπα του επιδίκου dvd και συγκεκριμένα επί της τυπωθείσης σε έκαστο αυτών ενδεικτικής του περιεχομένου ετικέτας, ούτε και στο επίδικο φύλλο της εφημερίδας της, όπου στην πρώτη σελίδα αναφερόταν το περιεχόμενο των υλικών φορέων (ενός cd και δύο dvd μεταξύ των οποίων και του επιδίκου), που διετίθεντο δωρεάν. Αντίθετα, η εναγομένη, αναφορικά με το επίδικο dvd έκανε μνεία και προέταξε με κεφαλαία μεγάλα γράμματα το όνομα του μουσικού συγκροτήματος ……… και της ηθοποιού ………. Επίσης στην επικολλημένη ετικέτα επάνω στο ως άνω dvd αναγράφει με κεφαλαία γράμματα (μικρότερα στο μέγεθος) τα ονόματα των ηθοποιών, ……… και ……… καθώς και το όνομα του συγγραφέως ………. Επίσης στο εξώφυλλο στο ως άνω φύλλο της εφημερίδας αναφέρονται μόνο τα ονόματα του μουσικού συγκροτήματος ……… και των ηθοποιών ………, ……… και ……… και ουδεμία μνεία γινόταν στο ονοματεπώνυμο του ενάγοντος / σκηνοθέτη. Στο σημείο τούτο παρατηρητέα τυγχάνουν τα ακόλουθα: Ο ενάγων / σκηνοθέτης, με τη δημιουργία του ως άνω κινηματογραφικού έργου, είχε αποκτήσει πάνω σε αυτό πνευματική ιδιοκτησία, που περιελάμβανε, ως αποκλειστικά και απόλυτα δικαιώματα, το δικαίωμα της εκμεταλλεύσεως του έργου (περιουσιακό δικαίωμα) και το δικαίωμα της προστασίας του προσωπικού του δεσμού προς αυτό (ηθικό δικαίωμα). Περαιτέρω, ο ενάγων, με την ιδιότητα του σκηνοθέτη και συμπαραγωγού της επίδικης κινηματογραφικής ταινίας εκχώρησε το περιουσιακό δικαίωμά του επί αυτής ήτοι το δικαίωμα εκμεταλλεύσεως, δυνάμει των προσκομιζομένων μετ’ επικλήσεως από ……… και από ……… ιδιωτικών συμφωνητικών. Ειδικότερα, δυνάμει του από ……… ιδιωτικού συμφωνητικού συμπαραγωγής έργου συμφωνήθηκε ότι τα πάσης φύσεως δικαιώματα, που προβλέπονται από τη νομοθεσία περί πνευματικής ιδιοκτησίας, τα οποία αφορούν στην εκμετάλλευση της επίδικης ταινίας (η οποία είχε τότε ως προσωρινό τον τίτλο ………) ανήκαν κατά ποσοστό 20% στον ενάγοντα, ποσοστό 40% στο ……… και κατά ποσοστό 40% στην Ε.Π.Ε. με την επωνυμία «……… Ε.Π.Ε.» ήτοι κατά ποσοστό συμμετοχής τους στη χρηματοδότηση της ταινίας (βλπ. όρους 2 και 12 του ως άνω συμφωνητικού). Στη συνέχεια δυνάμει της από ……… συμβάσεως μεταξύ του ……… και της εταιρείας «……… Ε.Π.Ε.» η τελευταία πωλεί, εκχωρεί και μεταβιβάζει στον ……… το ανήκον σ’ αυτήν παραπάνω ποσοστό 40% ο οποίος (………) κατέστη με αυτόν τον τρόπο δικαιούχος ποσοστού 60% επί των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης της ταινίας. Στη συνέχεια, δυνάμει του από ……… ιδιωτικού συμφωνητικού, ο ενάγων εκχώρησε το ανήκον σε αυτόν ποσοστό (20%) στον ………, ο οποίος κατέστη έτσι δικαιούχος ποσοστού 100% επί των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης της επίδικης ταινίας και έτσι ο ενάγων αποξενώθηκε από τα περιουσιακά δικαιώματά του επί της ταινίας αυτής. Περαιτέρω, δυνάμει του από ……… ιδιωτικού συμφωνητικού, που καταρτίσθηκε μεταξύ της εναγομένης και της ατομικής επιχείρησης ……… εκπροσωπουμένη νομίμως από τον ………, ο τελευταίος παραχώρησε στην εναγομένη το αποκλειστικό δικαίωμα αναπαραγωγής και διανομής δίσκων dvd πακέτου (8) ελληνικών ταινιών, στις οποίες περιλαμβάνεται και η επίδικη ταινία ……… προκειμένου η εναγομένη να διαθέσει, ως “premiums”, στο αναγνωστικό κοινό, τους ως άνω τίτλους κινηματογραφικών ταινιών. Η αμοιβή της εναγομένης για την παραχώρηση των παραπάνω δικαιωμάτων για το παραπάνω πακέτο των (8) ταινιών συμφωνήθηκε ότι θα ανέλθει στο ποσό των ……… ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.) ανά τίτλο, ήτοι σύνολο ……… ευρώ πλέον Φ.Π.Α. ……… ευρώ. Η ως άνω σύμβαση μεταξύ της εναγομένης και του ……… συνιστά άδεια εκμετάλλευσης (βλπ. άρθρο 13 του Ν. 2121/1993), με την οποία ο ……… ως δικαιούχος πλέον του περιουσιακού δικαιώματος επί της επίδικης ταινίας επέτρεψε στην εναγομένη την άσκηση συγκεκριμένων εξουσιών που απορρέουν από το περιουσιακό δικαίωμα έναντι της συμφωνηθείσης αμοιβής. Από ουδεμία όμως από τις παραπάνω συμβάσεις, ούτε από κάποιο άλλο αποδεικτικό μέσο προέκυψε ότι εκχωρήθηκε ή παραχωρήθηκε στην εναγομένη η εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας επί της επίδικης κινηματογραφικής ταινίας. Ο ενάγων ουδέποτε συνήνεσε να μην γίνεται μνεία του ονόματός του ως σκηνοθέτη στο επίδικο κινηματογραφικό έργο του και εν γένει σε κάθε είδους δημόσια χρήση και εκμετάλλευση αυτού. Η κρίση αυτή του δικαστηρίου προκύπτει όχι μόνο από την ανάγνωση των ως άνω συμβάσεων αλλά και από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων των διαδίκων οι οποίες περιέχονται στα υπ’ αρ. ……… πρακτικά του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, το οποίο συνεδρίασε στις ………. Μάλιστα το γεγονός της μη ύπαρξης της συναίνεσης του ενάγοντος το επιβεβαιώνει ενόρκως όχι μόνο η μάρτυρας του ενάγοντος, αλλά και ο μάρτυρας της εναγομένης, ……… ο οποίος όπως προεκτέθηκε, είχε παραχωρήσει στην εναγομένη το αποκλειστικό δικαίωμα αναπαραγωγής και διανομής δίσκων dvd της επίδικης ταινίας. Εφόσον, δε, το ηθικό δικαίωμα είναι αμεταβίβαστο μεταξύ ζώντων (βλπ. άρθρο 2 του Ν. 2121/1993) οποιαδήποτε τυχόν συναίνεση του ενάγοντος δημιουργού για πράξεις ή παραλείψεις που αλλιώς θα αποτελούσαν προσβολή της εξουσίας αναγνώρισης της πατρότητας θα έπρεπε να ήταν ρητή, κάτι που δεν αποδείχθηκε στην προκειμένη περίπτωση. Η προαναφερθείσα λοιπόν εγγραφή, αναπαραγωγή και θέση σε κυκλοφορία / διανομή στο κοινό των προαναφερθέντων αντιτύπων του dvd, χωρίς να γίνεται στην επικολλημένη ετικέτα ή στο εξώφυλλο της εφημερίδας της εναγομένης, μνεία του ονόματος του ενάγοντος ως δημιουργού / σκηνοθέτη, έγινε εν αγνοία του τελευταίου και χωρίς την προηγούμενη άδεια και συναίνεσή του ή την μεταγενέστερη έγκρισή του. Σημειωτέον ότι το όνομα του δημιουργού πρέπει να αναφέρεται όχι μόνο στο πρωτότυπο έργο, αλλά και στα αντίτυπα, καθώς και σε κάθε δημόσια χρήση του έργου (βλπ. την προεκτηθείσα μείζονα σκέψη). Με αυτόν τον τρόπο, όμως, η εναγομένη προσέβαλε παράνομα και υπαίτια την εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας του ενάγοντος πάνω στο προαναφερθέν κινηματογραφικό έργο, το οποίο αυτός σκηνοθέτησε η οποία καθιερώνεται ρητά στο άρθρο 4 παρ. 1 περ. β΄ Ν. 2121/1993 ως μια από τις συνιστώσες, που συγκροτούν το ηθικό δικαίωμα του δημιουργού. Από την ως άνω προσβολή του ηθικού δικαιώματος της πνευματικής ιδιοκτησίας του καλούντος – ενάγοντος σκηνοθέτη και συμπαραγωγού της επίδικης κινηματογραφικής ταινίας, ο καλών – ενάγων υπέστη ηθική βλάβη για την αποκατάσταση της οποίας πρέπει να του επιδικασθεί ως χρηματική ικανοποίηση το ποσό των 12.000 ευρώ, το οποίο κρίνεται εύλογο και δίκαιο ενόψει του βαθμού υπαιτιότητας της καθής η κλήση – εναγομένης του είδους και της βαρύτητας της προσβολής του δικαιώματος του καλούντος – ενάγοντος, της εκτάσεως της βλάβης του και της οικονομικής και κοινωνικής καταστάσεως των μερών.
Κατ’ ακολουθίαν όλων των ανωτέρω, πρέπει η υπό κρίση αγωγή να γίνει εν μέρει δεκτή και ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα και α) να υποχρεωθεί η καθής η κλήση – εναγομένη να καταβάλει στον καλούντα – ενάγοντα το ποσό των 6.000 ευρώ με το νόμιμο τόκο από την επομένη της επίδοσης της αγωγής μέχρι την εξόφληση καθώς και β) να αναγνωρισθεί ότι η καθής η κλήση – εναγομένη υποχρεούται να καταβάλει στον καλούντα – ενάγοντα το ποσό των 6.000 ευρώ με το νόμιμο τόκο από την επομένη της επίδοσης της αγωγής μέχρι την εξόφληση. Περαιτέρω το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι και ότι η καθυστέρηση στην εκτέλεση δεν μπορεί να προκαλέσει σημαντική ζημία στον καλούντα – ενάγοντα, γι’ αυτό και το αίτημα να κηρυχθεί προσωρινά εκτελεστή η απόφαση, αναφορικά με την καταψηφιστική της διάταξη πρέπει να απορριφθεί. Τέλος, τα δικαστικά έξοδα πρέπει να κατανεμηθούν μεταξύ των διαδίκων ανάλογα με την έκταση της νίκης ή της ήττας του καθενός (άρθρ. 178 Κ.Πολ.Δ.).
Κατά το άρθρο 1 του Ν. 2121/1993 «περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας συγγενικών δικαιωμάτων και λοιπών θεμάτων», οι πνευματικοί δημιουργοί, με τη δημιουργία του έργου, αποκτούν πάνω σε αυτό πνευματική ιδιοκτησία που περιλαμβάνει, ως αποκλειστικά και απόλυτα δικαιώματα, το δικαίωμα της εκμεταλλεύσεως του έργου (περιουσιακό δικαίωμα) και το δικαίωμα της προστασίας του προσωπικού του δεσμού προς αυτό (ηθικό δικαίωμα). Κατά το άρθρο 3 του ιδίου ως άνω Νόμου, μεταξύ των εξουσιών που περιλαμβάνει το περιουσιακό δικαίωμα είναι και εκείνη να επιτρέπει ή να απαγορεύει ο δημιουργός τη θέση σε κυκλοφορία του πρωτοτύπου ή αντιτύπων του έργου με εκμίσθωση και τη μετάδοση ή αναμετάδοση του έργου στο κοινό με την τηλεόραση. Το περιουσιακό αυτό δικαίωμα, με το ανωτέρω περιεχόμενο, μπορεί να μεταβιβάζεται εν ζωή, με τη συναίνεση πάντοτε του δημιουργού (και ως τέτοιος ενός οπτικοακουστικού έργου τεκμαίρεται ο σκηνοθέτης άρθρο 9 Ν. 2121/1993) με συμβάσεις ή άδειες εκμεταλλεύσεως αποκλειστικές ή απλές. Περαιτέρω, ο δημιουργός έργου του λόγου ή της τέχνης, ακόμη και εάν μεταβιβάσει το περιουσιακό του δικαίωμα είτε της πνευματικής ιδιοκτησίας σε αυτό, είτε και μόνον της εκμεταλλεύσεως αυτής, διατηρεί το αντίστοιχο επί του έργου ηθικό δικαίωμα (droit moral) το οποίο, ως εκδήλωση του δικαιώματος της προσωπικότητας του δημιουργού, αφενός καθιερώνεται και προστατεύεται από τα άρθρα 57 και 59 Α.Κ., αφετέρου του παρέχει, μεταξύ άλλων, τις εξουσίες της αναγνωρίσεως της πατρότητας και της περιφρουρήσεως του έργου [Γ. Κουμάντου, Πνευματική Ιδιοκτησία (ανατύπωση 1985) σελ. 234 επ.]. Όπως προκύπτει από το άρθρο 4 παρ. 1 περ. α΄ και γ΄ του Ν. 2121/1993, στοιχεία του ηθικού δικαιώματος του πνευματικού δημιουργού είναι, εκτός των άλλων και η εξουσία της αποφάσεως για το χρόνο, τον τόπο και τον τρόπο, κατά τους οποίους το έργο θα γίνει προσιτό στο κοινό (δημοσίευση) και της απαγορεύσεως κάθε παραμορφώσεως περικοπής ή άλλης τροποποιήσεως του έργου του, καθώς και κάθε προσβολής του δημιουργού, οφειλομένης στις συνθήκες παρουσιάσεως του έργου στο κοινό. Περαιτέρω, το άρθρο 4 του Ν. 2121/1993 ορίζει, εκτός των άλλων, ότι «1. Το ηθικό δικαίωμα δίνει στο δημιουργό ιδίως τις εξουσίες α) … β) της αναγνώρισης της πατρότητός του πάνω στο έργο και ειδικώτερα την εξουσία να απαιτεί, στο μέτρο του δυνατού, τη μνεία του ονόματός του στα αντίτυπα του έργου του και σε κάθε δημόσια χρήση του έργου του ή, αντίθετα, να κρατάει την ανωνυμία του ή να χρησιμοποιεί ψευδώνυμο …». Στον πυρήνα του ηθικού δικαιώματος βρίσκεται πέρα από την εξουσία δημοσίευσης και η εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας του δημιουργού στο έργο. Από τον προσωπικό δεσμό του δημιουργού με το έργο απορρέει όχι μόνον η εξουσία να αποφασίζει αν το έργο του θα καταστεί προσιτό στο κοινό, αλλά και η εξουσία να προβάλλει προς τα έξω ή να αποκρύβει την ιδιότητά του ως δημιουργού του συγκεκριμένου έργου. Ο δημιουργός που αποθέτει στο έργο τη δημιουργική του έμπνευση θα πρέπει να μπορεί να αντλεί και τα αντίστοιχα οφέλη που εκπορεύονται από το έργο του, όχι μόνο τα οικονομικά, αλλά και τα ηθικά. Το μέσο, για να μπορεί να συμβεί το τελευταίο είναι η σύνδεση του έργου με το όνομα του δημιουργού. Η δυνατότητα του δημιουργού να διατηρεί την ανωνυμία του ή να θέτει το όνομά του στο έργο, ώστε να εισπράττει τον κοινωνικό έπαινο ή την αρνητική κριτική που το περιβάλλουν, αποτελεί αναγκαία συνιστώσα του δεσμού με το έργο. Είναι φανερό ότι εδώ το όνομα συνδέεται με την ιδιότητα ενός προσώπου ως δημιουργού και συμβάλλει στην κοινωνική του αναγνώριση, ώστε να μη λειτουργεί ως στοιχείο εξατομίκευσης του δημιουργού, αλλά ως παράγοντα που τον προσδιορίζει κοινωνικά. Η εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας καθιερώνεται ρητά στο άρθρο 4 παρ. 1 περ. β΄ Ν. 2121/1993, ως μία από τις συνιστώσες που συγκροτούν το ηθικό δικαίωμα του δημιουργού. Σύμφωνα με την παραπάνω διάταξη το ηθικό δικαίωμα δίδει στο δημιουργό, μεταξύ άλλων, την εξουσία αναγνώρισης της πατρότητάς του πάνω στο έργο, και ειδικότερα την εξουσία να απαιτεί, στο μέτρο του δυνατού, τη μνεία του ονόματός του στα αντίτυπα του έργου του και σε κάθε δημόσια χρήση του έργου του ή, αντίθετα, να κρατεί την ανωνυμία του ή να χρησιμοποιεί ψευδώνυμο. Με τη ρύθμιση αυτή εισάγεται η αρχή της αλήθειας ως κυρίαρχη αρχή που διέπει την προστασία του ηθικού δικαιώματος του δημιουργού. Η εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας αφορά κάθε φορά σε συγκεκριμένο έργο του δημιουργού και περιλαμβάνει μια θετική και μια αρνητική όψη. Στη θετική όψη ανήκει η εξουσία ουσιαστικής αναγνώρισης του γεγονότος ότι ο δικαιούχος είναι δημιουργός του έργου. Ειδικότερη εκδήλωση αυτής της εξουσίας είναι το δικαίωμα προβολής του ονόματος του δημιουργού πάνω στο έργο ή σε συνάφεια με αυτό, κατά τρόπο που να υποδηλώνει την ιδιότητα του δημιουργού. Το όνομα του δημιουργού δεν αρκεί να προβάλλεται μόνο στο πρωτότυπο έργο, αλλά θα πρέπει να αναφέρεται και στα αντίτυπα καθώς και σε κάθε δημόσια χρήση του έργου. Ως όνομα νοείται τόσο το πραγματικό αστικό όνομα όσο και το καλλιτεχνικό όνομα, δηλαδή το φανταστικό εκείνο όνομα με το οποίο είναι γνωστός ο δημιουργός. Το όνομα θα πρέπει να εμφανίζεται με σαφήνεια και δεν αρκεί απλός υπαινιγμός, όπως π.χ. «ο συγγραφέας της ελληνικής ιστορίας». Από την άλλη πλευρά, η εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας αφορά μόνο στο όνομα και όχι σε άλλα στοιχεία που συγκροτούν την καλλιτεχνική φήμη του δημιουργού (π.χ. αναφορά άλλων έργων ή τυχόν διαφημίσεις του δημιουργού). Εάν υπάρχουν περισσότεροι δημιουργοί του ίδιου έργου, όπως π.χ. συμβαίνει στα σύνθετα έργα ή στα έργα συνεργασίας, επιβάλλεται να γίνεται αναφορά όλων των προσώπων που συνέβαλαν στη δημιουργία του έργου περαιτέρω η εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας έχει στενή σχέση με το δικαίωμα στο όνομα (Α.Κ. 58). Το δικαίωμα κάθε προσώπου να φέρει όνομα απορρέει από το δικαίωμα στην προσωπικότητα. Συνεπώς, κάθε προσβολή του ονόματος συνιστά και προσβολή της προσωπικότητας. Ωστόσο, για την περίπτωση της προσβολής του ονόματος ο νομοθέτης εισάγει ειδική ρύθμιση (Α.Κ. 58). Στο ρυθμιστικό βεληνεκές του Α.Κ. 58 εμπίπτουν δύο περιπτώσεις προσβολής του ονόματος, αφενός η προσβολή που πραγματοποιείται όταν αμφισβητείται στον δικαιούχο το δικαίωμά του να φέρει ένα όνομα, αφετέρου εκείνη που προκαλείται όταν κάποιος χρησιμοποιεί παράνομα ορισμένο όνομα. Στο πλαίσιο του Α.Κ. 58 το όνομα προστατεύεται ως στοιχείο εξατομίκευσης του προσώπου στον εξωτερικό κόσμο και ιδίως στις συναλλαγές. Όπως το Α.Κ. 58 έτσι και το άρθρ. 4 παρ. 1 περ. β΄ Ν. 2121/1993 αποβλέπει στο όνομα του δημιουργού. Ωστόσο αντικείμενο προστασίας της τελευταίας διάταξης δεν είναι γενικά το δικαίωμα του δημιουργού να φέρει κάποιο όνομα, αλλά το δικαίωμά του να συνδέει το όνομά του με συγκεκριμένο έργο. Η εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας του δημιουργού ανάγεται, ως συνιστώσα του ηθικού δικαιώματος, στον προσωπικό δεσμό του δημιουργού με το έργο. Κατά συνέπεια το δικαίωμα αναγνώρισης της πατρότητας προσανατολίζεται στο σύνδεσμο ονόματος και έργου, σύνδεσμο που από τη μια προσδιορίζει κοινωνικά το δημιουργό αφετέρου εξατομικεύει το ίδιο το έργο (για το παραπάνω βλπ. Δέσποινα Κλαβανίδου «Η ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ Η ΠΑΤΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ» Αρμενόπουλος Ιανουάριος 2010 σελ. 3 επ. με τις εκεί παραπομπές σε θεωρία και Νομολογία).
Στην προκειμένη περίπτωση, με την υπό κρίση αγωγή, ο καλών – ενάγων εκθέτει ότι είναι σκηνοθέτης και παραγωγός ταινιών και ότι έχει το ηθικό δικαίωμα επί του κινηματογραφικού έργου, με τον τίτλο ……… ταινία την οποία σκηνοθέτησε ο ίδιος. Ότι στις ……… η καθής η κλήση – εναγομένη ανώνυμη εταιρεία, η οποία είναι εκδότρια και ιδιοκτήτρια της εφημερίδος με τίτλο ……… κυκλοφόρησε και διέθεσε δωρεάν, μαζί με το υπ’ αρ. ……… φύλλο της Κυριακής, μεταξύ άλλων και ένα dvd όπου είχε εγγραφεί και ενσωματωθεί το προαναφερθέν κινηματογραφικό έργο του, εν αγνοία του και χωρίς την έγγραφη συναίνεσή του. Ότι η εναγομένη ουδεμία μνεία έκανε του ονόματός του ως δημιουργού / σκηνοθέτη ούτε στα αντίτυπα του επιδίκου dvd, ούτε στην πρώτη σελίδα του ως άνω υπ’ αρ. ……… φύλλου της εφημερίδας. Ότι με αυτόν τον τρόπο, η εναγομένη προσέβαλε παράνομα και υπαίτια το ηθικό δικαίωμά του επί του πνευματικού του έργου. Ότι εξαιτίας της ως άνω προσβολής υπέστη ηθική βλάβη η οποία αποτιμάται σε 30.000 ευρώ. Με βάση τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά, ο καλών – ενάγων ζητεί – μετά τον παραδεκτό μερικό περιορισμό με τις προτάσεις του, αλλά και με δήλωση της πληρεξουσίας δικηγόρου του, που καταχωρήθηκε στα πρακτικά του αγωγικού αιτήματος από καταψηφιστικού σε αναγνωριστικού (άρθρα 223, 296 παρ. 1 εδ. β΄, 297 Κ.Πολ.Δ.) – να υποχρεωθεί η καθής η κλήση – εναγομένη να του καταβάλει το ποσό των 6.000 ευρώ και να αναγνωρισθεί ότι η καθής η κλήση – εναγομένη υποχρεούται να του καταβάλει το ποσό των 24.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης με το νόμιμο τόκο από την επομένη της επίδοσης της αγωγής μέχρι την εξόφληση. Ζητεί επίσης να κηρυχθεί προσωρινά εκτελεστή η απόφαση, που θα εκδοθεί και να καταδικασθεί η καθής η κλήση – εναγομένη στη δικαστική της δαπάνη.
Με τέτοιο περιεχόμενο και αίτημα, η κρινόμενη αγωγή παραδεκτώς και αρμοδίως, καθ’ ύλην και κατά τόπον (άρθρα 7, 8, 9 εδ. α΄ 14 παρ. 2, 25 παρ. 2 Κ.Πολ.Δ.) εισάγεται, για να δικαστεί κατά την προκειμένη τακτική διαδικασία (άρθρα 226 επ. Κ.Πολ.Δ.). Είναι επαρκώς ορισμένη (άρθρα 118 και 216 Κ.Πολ.Δ.) και νόμιμη στηριζόμενη στις προδιαληφθείσες στη μείζονα σκέψη διατάξεις καθώς και σε εκείνες των άρθρων 1, 2, 4, 6, 9, 12 παρ. 2, 65 του Ν. 2121/1993, 57, 58, 59, 299, 346, 914, 932 Α.Κ., 70 (όσον αφορά στο αναγνωριστικό αγωγικό αίτημα), 907, 908 παρ. 1 παρ. 1 περ. δ΄ του Κ.Πολ.Δ. (όσον αφορά στο καταψηφιστικό αίτημα της αγωγής), 176 Κ.Πολ.Δ. με εξαίρεση το παρεπόμενο αίτημα περί κηρύξεως προσωρινώς εκτελεστής της απόφασης που θα εκδοθεί, όσον αφορά στο αναγνωριστικό αγωγικό αίτημα το οποίο είναι απορριπτέο ως μη νόμιμο ενόψει του ότι δεν είναι νοητή η εκτέλεση αναγνωριστικής αποφάσεως, η οποία δεν περιέχει καταδίκη, αλλά αναγνώριση έννομης σχέσεως, που η ενέργειά της εξαντλείται στο δεδικασμένο. Σημειωτέον ότι νόμιμο είναι το παρεπόμενο αίτημα περί τοκοδοσίας από την επομένη της επίδοσης της αγωγής, παρά την τροπή του αγωγικού αιτήματος από καταψηφιστικό σε εν μέρει αναγνωριστικό διότι από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 340, 341 και 346 Α.Κ. προκύπτει ότι η επίδοση στον εναγόμενο αγωγής για επιδίκαση, χρηματικής απαίτησης δεν είναι μόνο διαδικαστική πράξη, αλλά έχει και χαρακτήρα οιονεί δικαιοπραξίας όχλησης, που καθιστά τον οφειλέτη υπερήμερο και υπόχρεο να πληρώσει τον νόμιμο τόκο υπερημερίας. Επομένως, ο περιορισμός της αγωγής σε εν μέρει αναγνωριστική καταλύει, μεν, αναδρομικά την επίδοση της καταψηφιστικής αγωγής ως διαδικαστικής πράξης, παραμένουν, όμως τα αποτελέσματα αυτής ως όχλησης, δημιουργικής υπερημερίας του οφειλέτη και, συνεπώς, τόκων υπερημερίας (Ολ.Α.Π. 13/1994, Ελλ.Δ/νη 34, 1259 Α.Π. 787/1998, Ελλ.Δ/νη 40, 608). Πρέπει, επομένως, η αγωγή να ερευνηθεί περαιτέρω κατ’ ουσίαν δεδομένου ότι καταβλήθηκε το ανάλογο με το καταψηφιστικό της αίτημα τέλος δικαστικού ενσήμου (βλπ. τα επικυρωμένα αντίγραφα της υπ’ αρ. 281124, 136795 δικαστικών ενσήμων (αγωγόσημων) και το επικυρωμένο αντίγραφο του ………… Νο ……… σειρά Α΄ δικαστικού ενσήμου Ταμείου Νομικών.
Η καθής η κλήση – εναγομένη, με τις νομίμως κατατεθείσες προτάσεις της, αρνείται την υπαιτιότητά της στην προσβολή του επιδίκου δικαιώματος, ισχυριζόμενη ότι βάσει των συμβάσεων που αναφέρει στις προτάσεις της, ο ……… είναι ο μοναδικός δικαιούχος τόσο των περιουσιακών δικαιωμάτων, όσο και του δικαιώματος πνευματικής εκμετάλλευσης καθώς και του δικαιώματος ασκήσεως του ηθικού ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ του ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ για την ως άνω επίδικη κινηματογραφική ταινία. Επίσης ισχυρίζεται ότι κατόπιν της από ……… συμβάσεως που κατήρτισε (η εναγομένη) με τον ………, προέβη στην αναπαραγωγή σε ψηφιακούς υλικούς φορείς της ως άνω ταινίας και ότι σήμερα με το από ……… ιδιωτικό συμφωνητικό, το οποίο αποτελεί σύμβαση εκμετάλλευσης του περιουσιακού δικαιώματος του σκηνοθέτη – ενάγοντα, ο τελευταίος μεταβίβασε κάθε αξίωση του περιουσιακού του δικαιώματος στο ……… Επίσης ισχυρίζεται ότι βάσει αυτής της εκχωρήσεως ο ……… απέκτησε το νόμιμο δικαίωμα να προβεί στην από ……… σύμβαση με αυτήν (εναγομένη) της συγκεκριμένης εκμετάλλευσης. Ο ισχυρισμός αυτός της εναγομένης αποτελεί αιτιολογημένη άρνηση της αγωγής.
Από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων των διαδίκων, οι οποίες περιέχονται στα υπ’ αρ. ……… πρακτικά της συνεδριάσεως της ……… του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών τούτου και από το σύνολο των εγγράφων που προσκομίζονται μετ’ επικλήσεως, αποδεικνύονται κατά την κρίση του Δικαστηρίου, τ’ ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: ο καλών – ενάγων είναι σκηνοθέτης, και επομένως είναι πνευματικός δημιουργός δεδομένου ότι στο άρθρο 9 του Ν. 2121/1993 ορίζεται ότι «δημιουργός ενός οπτικοακουστικού έργου τεκμαίρεται ο σκηνοθέτης». Έχει ταινίες μεγάλου μήκους, τηλεοπτικές σειρές, έχει συγγράψει βιβλία για τον κινηματογράφο και έχει λάβει διακρίσεις για το πνευματικό έργο του. Μεταξύ των δημιουργιών του, συγκαταλέγεται και το κινηματογραφικό έργο με τον τίτλο ………, διάρκειας 95΄, το οποίο θεωρείται από τα σημαντικότερα έργα της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας. Το σενάριο του εν λόγω κινηματογραφικού έργου, που βασίσθηκε σε μια ιστορία του ………, συνέγραψε η ………. Πρωταγωνιστές της ταινίας αυτής ήταν οι ηθοποιοί ……… και ………. Την μουσική επένδυση της ταινίας και τα τραγούδια, που ακούστηκαν για πρώτη φορά σε αυτή, δημιούργησε, ερμήνευσε και εκτέλεσε το μουσικό συγκρότημα ………. Έκτοτε, ορισμένα από αυτά τα τραγούδια – μεταξύ των οποίων και το ομότιτλο της ταινίας ……… – κυκλοφόρησαν σε δίσκους πυκνής εγγραφής (cd) και εγνώρισαν μεγάλη εμπορική επιτυχία. Η καθής η κλήση – εναγομένη ανώνυμη εταιρεία είναι εκδότρια και ιδιοκτήτρια της πανελληνίου κυκλοφορίας εφημερίδας με τίτλο ………. Την ………, μαζί με το υπ’ αρ. 46 φύλλο της Κυριακής, η εναγομένη έθεσε σε κυκλοφορία και διέθεσε δωρεάν στο αναγνωστικό κοινό της (ήτοι έναντι μόνον του τιμήματος των 3 ευρώ για την αγορά κάθε αντιτύπου της εφημερίδας) μεταξύ άλλων, και έναν υλικό φορέα ήχου και εικόνας (dvd) όπου είχε εγγραφεί και ενσωματωθεί το προαναφερθέν κινηματογραφικό έργο, σκηνοθεσίας του ενάγοντος, με τον τίτλο «Μοναξιά μου όλα». Ο αριθμός των αντιτύπων του εν λόγω dvd, που έθεσε σε κυκλοφορία με τον προαναφερόμενο τρόπο η εναγομένη ήταν 182.180 όσο δηλαδή και ο αριθμός των πωληθέντων αντιτύπων του υπ’ αρ. ………φύλλου της εφημερίδας ……… της ………. Η καθής η κλήση – εναγομένη ουδεμία μνεία έκανε του ονόματος του καλούντος – ενάγοντος ως δημιουργού / σκηνοθέτη στα αντίτυπα του επιδίκου dvd και συγκεκριμένα επί της τυπωθείσης σε έκαστο αυτών ενδεικτικής του περιεχομένου ετικέτας, ούτε και στο επίδικο φύλλο της εφημερίδας της, όπου στην πρώτη σελίδα αναφερόταν το περιεχόμενο των υλικών φορέων (ενός cd και δύο dvd μεταξύ των οποίων και του επιδίκου), που διετίθεντο δωρεάν. Αντίθετα, η εναγομένη, αναφορικά με το επίδικο dvd έκανε μνεία και προέταξε με κεφαλαία μεγάλα γράμματα το όνομα του μουσικού συγκροτήματος ……… και της ηθοποιού ………. Επίσης στην επικολλημένη ετικέτα επάνω στο ως άνω dvd αναγράφει με κεφαλαία γράμματα (μικρότερα στο μέγεθος) τα ονόματα των ηθοποιών, ……… και ……… καθώς και το όνομα του συγγραφέως ………. Επίσης στο εξώφυλλο στο ως άνω φύλλο της εφημερίδας αναφέρονται μόνο τα ονόματα του μουσικού συγκροτήματος ……… και των ηθοποιών ………, ……… και ……… και ουδεμία μνεία γινόταν στο ονοματεπώνυμο του ενάγοντος / σκηνοθέτη. Στο σημείο τούτο παρατηρητέα τυγχάνουν τα ακόλουθα: Ο ενάγων / σκηνοθέτης, με τη δημιουργία του ως άνω κινηματογραφικού έργου, είχε αποκτήσει πάνω σε αυτό πνευματική ιδιοκτησία, που περιελάμβανε, ως αποκλειστικά και απόλυτα δικαιώματα, το δικαίωμα της εκμεταλλεύσεως του έργου (περιουσιακό δικαίωμα) και το δικαίωμα της προστασίας του προσωπικού του δεσμού προς αυτό (ηθικό δικαίωμα). Περαιτέρω, ο ενάγων, με την ιδιότητα του σκηνοθέτη και συμπαραγωγού της επίδικης κινηματογραφικής ταινίας εκχώρησε το περιουσιακό δικαίωμά του επί αυτής ήτοι το δικαίωμα εκμεταλλεύσεως, δυνάμει των προσκομιζομένων μετ’ επικλήσεως από ……… και από ……… ιδιωτικών συμφωνητικών. Ειδικότερα, δυνάμει του από ……… ιδιωτικού συμφωνητικού συμπαραγωγής έργου συμφωνήθηκε ότι τα πάσης φύσεως δικαιώματα, που προβλέπονται από τη νομοθεσία περί πνευματικής ιδιοκτησίας, τα οποία αφορούν στην εκμετάλλευση της επίδικης ταινίας (η οποία είχε τότε ως προσωρινό τον τίτλο ………) ανήκαν κατά ποσοστό 20% στον ενάγοντα, ποσοστό 40% στο ……… και κατά ποσοστό 40% στην Ε.Π.Ε. με την επωνυμία «……… Ε.Π.Ε.» ήτοι κατά ποσοστό συμμετοχής τους στη χρηματοδότηση της ταινίας (βλπ. όρους 2 και 12 του ως άνω συμφωνητικού). Στη συνέχεια δυνάμει της από ……… συμβάσεως μεταξύ του ……… και της εταιρείας «……… Ε.Π.Ε.» η τελευταία πωλεί, εκχωρεί και μεταβιβάζει στον ……… το ανήκον σ’ αυτήν παραπάνω ποσοστό 40% ο οποίος (………) κατέστη με αυτόν τον τρόπο δικαιούχος ποσοστού 60% επί των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης της ταινίας. Στη συνέχεια, δυνάμει του από ……… ιδιωτικού συμφωνητικού, ο ενάγων εκχώρησε το ανήκον σε αυτόν ποσοστό (20%) στον ………, ο οποίος κατέστη έτσι δικαιούχος ποσοστού 100% επί των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης της επίδικης ταινίας και έτσι ο ενάγων αποξενώθηκε από τα περιουσιακά δικαιώματά του επί της ταινίας αυτής. Περαιτέρω, δυνάμει του από ……… ιδιωτικού συμφωνητικού, που καταρτίσθηκε μεταξύ της εναγομένης και της ατομικής επιχείρησης ……… εκπροσωπουμένη νομίμως από τον ………, ο τελευταίος παραχώρησε στην εναγομένη το αποκλειστικό δικαίωμα αναπαραγωγής και διανομής δίσκων dvd πακέτου (8) ελληνικών ταινιών, στις οποίες περιλαμβάνεται και η επίδικη ταινία ……… προκειμένου η εναγομένη να διαθέσει, ως “premiums”, στο αναγνωστικό κοινό, τους ως άνω τίτλους κινηματογραφικών ταινιών. Η αμοιβή της εναγομένης για την παραχώρηση των παραπάνω δικαιωμάτων για το παραπάνω πακέτο των (8) ταινιών συμφωνήθηκε ότι θα ανέλθει στο ποσό των ……… ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.) ανά τίτλο, ήτοι σύνολο ……… ευρώ πλέον Φ.Π.Α. ……… ευρώ. Η ως άνω σύμβαση μεταξύ της εναγομένης και του ……… συνιστά άδεια εκμετάλλευσης (βλπ. άρθρο 13 του Ν. 2121/1993), με την οποία ο ……… ως δικαιούχος πλέον του περιουσιακού δικαιώματος επί της επίδικης ταινίας επέτρεψε στην εναγομένη την άσκηση συγκεκριμένων εξουσιών που απορρέουν από το περιουσιακό δικαίωμα έναντι της συμφωνηθείσης αμοιβής. Από ουδεμία όμως από τις παραπάνω συμβάσεις, ούτε από κάποιο άλλο αποδεικτικό μέσο προέκυψε ότι εκχωρήθηκε ή παραχωρήθηκε στην εναγομένη η εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας επί της επίδικης κινηματογραφικής ταινίας. Ο ενάγων ουδέποτε συνήνεσε να μην γίνεται μνεία του ονόματός του ως σκηνοθέτη στο επίδικο κινηματογραφικό έργο του και εν γένει σε κάθε είδους δημόσια χρήση και εκμετάλλευση αυτού. Η κρίση αυτή του δικαστηρίου προκύπτει όχι μόνο από την ανάγνωση των ως άνω συμβάσεων αλλά και από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων των διαδίκων οι οποίες περιέχονται στα υπ’ αρ. ……… πρακτικά του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, το οποίο συνεδρίασε στις ………. Μάλιστα το γεγονός της μη ύπαρξης της συναίνεσης του ενάγοντος το επιβεβαιώνει ενόρκως όχι μόνο η μάρτυρας του ενάγοντος, αλλά και ο μάρτυρας της εναγομένης, ……… ο οποίος όπως προεκτέθηκε, είχε παραχωρήσει στην εναγομένη το αποκλειστικό δικαίωμα αναπαραγωγής και διανομής δίσκων dvd της επίδικης ταινίας. Εφόσον, δε, το ηθικό δικαίωμα είναι αμεταβίβαστο μεταξύ ζώντων (βλπ. άρθρο 2 του Ν. 2121/1993) οποιαδήποτε τυχόν συναίνεση του ενάγοντος δημιουργού για πράξεις ή παραλείψεις που αλλιώς θα αποτελούσαν προσβολή της εξουσίας αναγνώρισης της πατρότητας θα έπρεπε να ήταν ρητή, κάτι που δεν αποδείχθηκε στην προκειμένη περίπτωση. Η προαναφερθείσα λοιπόν εγγραφή, αναπαραγωγή και θέση σε κυκλοφορία / διανομή στο κοινό των προαναφερθέντων αντιτύπων του dvd, χωρίς να γίνεται στην επικολλημένη ετικέτα ή στο εξώφυλλο της εφημερίδας της εναγομένης, μνεία του ονόματος του ενάγοντος ως δημιουργού / σκηνοθέτη, έγινε εν αγνοία του τελευταίου και χωρίς την προηγούμενη άδεια και συναίνεσή του ή την μεταγενέστερη έγκρισή του. Σημειωτέον ότι το όνομα του δημιουργού πρέπει να αναφέρεται όχι μόνο στο πρωτότυπο έργο, αλλά και στα αντίτυπα, καθώς και σε κάθε δημόσια χρήση του έργου (βλπ. την προεκτηθείσα μείζονα σκέψη). Με αυτόν τον τρόπο, όμως, η εναγομένη προσέβαλε παράνομα και υπαίτια την εξουσία αναγνώρισης της πατρότητας του ενάγοντος πάνω στο προαναφερθέν κινηματογραφικό έργο, το οποίο αυτός σκηνοθέτησε η οποία καθιερώνεται ρητά στο άρθρο 4 παρ. 1 περ. β΄ Ν. 2121/1993 ως μια από τις συνιστώσες, που συγκροτούν το ηθικό δικαίωμα του δημιουργού. Από την ως άνω προσβολή του ηθικού δικαιώματος της πνευματικής ιδιοκτησίας του καλούντος – ενάγοντος σκηνοθέτη και συμπαραγωγού της επίδικης κινηματογραφικής ταινίας, ο καλών – ενάγων υπέστη ηθική βλάβη για την αποκατάσταση της οποίας πρέπει να του επιδικασθεί ως χρηματική ικανοποίηση το ποσό των 12.000 ευρώ, το οποίο κρίνεται εύλογο και δίκαιο ενόψει του βαθμού υπαιτιότητας της καθής η κλήση – εναγομένης του είδους και της βαρύτητας της προσβολής του δικαιώματος του καλούντος – ενάγοντος, της εκτάσεως της βλάβης του και της οικονομικής και κοινωνικής καταστάσεως των μερών.
Κατ’ ακολουθίαν όλων των ανωτέρω, πρέπει η υπό κρίση αγωγή να γίνει εν μέρει δεκτή και ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα και α) να υποχρεωθεί η καθής η κλήση – εναγομένη να καταβάλει στον καλούντα – ενάγοντα το ποσό των 6.000 ευρώ με το νόμιμο τόκο από την επομένη της επίδοσης της αγωγής μέχρι την εξόφληση καθώς και β) να αναγνωρισθεί ότι η καθής η κλήση – εναγομένη υποχρεούται να καταβάλει στον καλούντα – ενάγοντα το ποσό των 6.000 ευρώ με το νόμιμο τόκο από την επομένη της επίδοσης της αγωγής μέχρι την εξόφληση. Περαιτέρω το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι και ότι η καθυστέρηση στην εκτέλεση δεν μπορεί να προκαλέσει σημαντική ζημία στον καλούντα – ενάγοντα, γι’ αυτό και το αίτημα να κηρυχθεί προσωρινά εκτελεστή η απόφαση, αναφορικά με την καταψηφιστική της διάταξη πρέπει να απορριφθεί. Τέλος, τα δικαστικά έξοδα πρέπει να κατανεμηθούν μεταξύ των διαδίκων ανάλογα με την έκταση της νίκης ή της ήττας του καθενός (άρθρ. 178 Κ.Πολ.Δ.).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει κατ’ αντιμωλίαν των διαδίκων.
Απορρίπτει ό,τι κρίθηκε απορριπτέο.
Δέχεται εν μέρει την αγωγή.
Υποχρεώνει την καθής η κλήση – εναγομένη να καταβάλει στον καλούντα – ενάγοντα το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ με το νόμιμο τόκο από την επομένη της επίδοσης της αγωγής μέχρι την εξόφληση.
Αναγνωρίζει ότι η καθής η κλήση – εναγομένη υποχρεούται να καταβάλει στον καλούντα – ενάγοντα το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ με το νόμιμο τόκο από την επομένη της επίδοσης της αγωγής μέχρι την εξόφληση.
Καταδικάζει την καθής η κλήση – εναγομένη να πληρώσει μέρος των δικαστικών εξόδων του καλούντος – ενάγοντος, το ύψος των οποίων ορίζει σε πεντακόσια πενήντα (550) ευρώ.
Κ.Ε.ΜΑΚΑΡΩΝΑΣ 