Δικαστική αναγνώριση πατρότητας τέκνου γεννημένου χωρίς γάμο- Τεκμήριο από την αδικαιολόγητη άρνηση εναγομένου να υποβληθεί σε ιατρική εξέταση  (DNA)- 1481, 1468 ΑΚ, 614 επ. Κ.Πολ.Δ. 615 παρ.1 Κ.Πολ.Δ.- 4 παρ. 1, 5, 20, 21 Συντάγματος.

*

Δικαστές: Βασιλική Ρούσσου- Ντόγκα, Πρόεδρος Πρωτοδικών, Αναστασία Στεργιώτη, Πρόεδρος Πρωτοδικών, Δήμητρα Μόρφη Πάρεδρος- Εισηγήτρια.

Δικηγόρος του γραφείου μας:  Αγγελική Αντωνέα

*     *     *     *     *

 

 

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ

Από τις διατάξεις των όρθρων 1481 εδ. α1 και 1468 ΑΚ, προκύπτει ότι για την δικαστική αναγνώριση του τέκνου που γεννήθηκε χωρίς γάμο, αρκεί να αποδειχθεί ότι εκείνος που ενάγεται ως πατέρας, ήλθε κατά το μεταξύ των 180 και 300 ημερών προ του τοκετού διάστημα σε σαρκική συνάφεια με την μητέρα του τέκνου. Αποδεικνυομένου του γεγονότος αυτού, της σαρκικής κατά το κρίσιμο διάστημα συνάφειας κατά οποιοδήποτε τρόπο, γεννάται τεκμήριο για την πατρότητα του εναγομένου και δεν απαιτείται η απόδειξη οποιουδήποτε άλλου περιστατικού (ΑΠ 796/1996 ΕλΔ 38.131, ΕΠατρ 711/2003 Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΔΣΑ).
Εν προκειμένω, η ενάγουσα επαναφέρει παραδεκτώς με την από 15-11-2004 κλήση της, προς περαιτέρω συζήτηση ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου, την υπό κρίση από 15-11-2002 αγωγή της περί δικαστικής αναγνωρίσεως της πατρότητας του εναγομένου επί του αναφερομένου σε αυτήν τέκνου της, μετά την έκδοση της……………..μη οριστικής απόφασης του ίδιου Δικαστηρίου, η οποία διέταξε τη διενέργεια ιατρικής πραγματογνωμοσύνης επί των διαδίκων και του αναφερομένου σε αυτή ανηλίκου τέκνου της ενάγουσας -καλούσας, προκειμένου να γνωμοδοτήσει αν το γενετικό υλικό του τέκνου αυτού είναι συνδυασμός ή μη του γενετικού υλικού της ενάγουσας και του εναγομένου και σε ποίο ποσοστό καθορίζεται ή αποκλείεται η πατρότητα του τελευταίου και μετά την πάροδο της ορισθείσης δίμηνης προθεσμίας από την όρκιση του πραγματογνώμονα (……)και την άρνηση του εναγομένου να υποβληθεί στην ως άνω εξέταση. Η ενάγουσα με την υπό κρίση αγωγή της, ζητεί να αναγνωρισθεί ο εναγόμενος ως πατέρας του τέκνου της ……. γεννήθηκε στην Αθήνα, καθόσον κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα της σύλληψης, το οποίο περιλαμβάνεται μεταξύ της 300ής (……) και της 180ής (……) ημέρας πριν τον τοκετό, είχε σαρκική συνάφεια μαζί του και είναι αυτός ο φυσικός πατέρας του τέκνου και να καταδικασθεί ο εναγόμενος στην καταβολή των δικαστικών της εξόδων. 
Η  αγωγή  παραδεκτώς εισάγεται  προς συζήτηση  ενώπιον αυτού  του Δικαστηρίου (άρθρα 18 αρ. 1 και 22 ΚΠολΔ) κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών που αναφέρονται σε σχέσεις γονέων και τέκνων (άρθρα 614 επ.  ΚΠολΔ), είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1461, 1463, 1479 εδ.α΄, 480 εδ. α΄, 1481, 1483 και 1484 ΑΚ, 176 ΚΠολΔ και πρέπει, επομένως, να ερευνηθεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική βασιμότητα της.
Με τη διάταξη του άρθρου 615 παρ.1 ΚΠολΔ, που ορίζει ότι «Αν στις διαφορές της πρώτης παραγράφου του προηγούμενου άρθρου» στις οποίες περιλαμβάνεται και η αναγνώριση της πατρότητας «ένας διάδικος, χωρίς να έχει ειδικούς λόγους υγείας, αρνείται να υποβληθεί στις πρόσφορες ιατρικές εξετάσεις με γενικά αναγνωρισμένες επιστημονικές μεθόδους, που του επιβλήθηκαν από το δικαστήριο ως αποδεικτικό μέσο για τη διαπίστωση της πατρότητας, οι ισχυρισμοί του αντιδίκου του λογίζονται ότι έχουν αποδειχθεί», καθιερώνεται αμάχητο τεκμήριο για την απόδειξη των ισχυρισμών του αντιδίκου εκείνου που αρνήθηκε, χωρίς να συντρέχουν δικαιολογητικοί της αρνήσεως λόγοι, να υποβληθεί στις εξετάσεις που διατάχθηκαν από το δικαστήριο, με την έννοια ότι, όταν εκείνος που αρνήθηκε είναι ο φερόμενος ως πατέρας εναγόμενος, λογίζονται ότι έχουν αποδειχθεί οι ισχυρισμοί του αντιδίκου του, όχι για την πατρότητα του εναγομένου, αλλά για την ύπαρξη στο αίμα του τελευταίου στοιχείων τα οποία καθιστούν, κατά την επιστήμη, πιθανή ή σφόδρα πιθανή την πατρότητα του. Τεκμαίρεται, δηλαδή, αμαχήτως, από την άρνηση εκείνου, που υποχρεώθηκε σε εξετάσεις, να υποβληθεί σε αυτές, ό,τι ευνοϊκό για τον αντίδικο του θα περιείχε η έκθεση των ιατρών, αν η πραγματογνωμοσύνη που διατάχθηκε γινόταν κανονικά. Από το στοιχείο δε αυτό, συνεκτιμώμενο ελεύθερα μαζί με τα λοιπά αποδεικτικά μέσα, μπορεί το δικαστήριο να οδηγηθεί σε θετική ή αρνητική για την πατρότητα του εναγομένου κρίση, αναλόγως αν από τις άλλες αποδείξεις προκύπτει ή όχι η έλλειψη αναγκαίας για την πατρότητα προϋποθέσεως (Ολ.ΑΠ 32/1990 ΕλΔ 1991.55, ΑΠ 3/2005 ΕλΔ 2005.822, ΕΑ 9947/2002 ΕλΔ 2003. 1002). Περαιτέρω, η διάταξη του άρθρου 615 ΚΠολΔ, αν και εκ πρώτης όψεως δίνει την εντύπωση της θέσπισης μίας έμμεσης μορφής εξαναγκασμού που βρίσκεται σε αντίθεση με τα άρθρα 2 παρ.1,5 παρ.1 και 7 παρ.2 του Συντάγματος, για τον σεβασμό, την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, δεν προσκρούει στο Σύνταγμα, γιατί οι ατομικές ελευθερίες του ενός είναι οριοθετημένες σε σχέση με τις ελευθερίες των άλλων, αφού μόνον έτσι εξασφαλίζεται η ελευθερία όλων και αποτρέπεται η ασυδοσία ορισμένων. Το δίκαιο της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας του τέκνου (5 Σ), σε συνδυασμό με τις διατάξεις για προστασία της οικογένειας και της παιδικής ηλικίας (21 Σ), για την ισότητα (4 παρ. 1 Σ) και για την παροχή έννομης προστασίας από τα δικαστήρια (20 Σ) παρέχει σε αυτό το δικαίωμα να αναγνωριστεί δικαστικώς και να συνδεθεί νομικά με τον φυσικό του πατέρα, είναι δε το δικαίωμα αυτό υπέρτερο από το δικαίωμα του διαδίκου να μην υποστεί ιατρικές εξετάσεις με τη μορφή του εμμέσου εξαναγκασμού (ΕΠΑΤΡ 711/2003 Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΔΣΑ, Κ.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Αγωγές Οικογενειακού Δικαίου τ. Α σελ. 645).
Εν προκειμένω, ο εναγόμενος με τις προτάσεις του αρνείται την αγωγή, επικαλούμενος ότι ουδέποτε είχε σαρκικές σχέσεις με την ενάγουσα και επομένως, ούτε κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα της σύλληψης του ανηλίκου τέκνου της. Περαιτέρω, προς θεμελίωση της προβλεπόμενης από το άρθρο 1482 ΑΚ ένστασης «σοβαρών αμφιβολιών» προς ανατροπή του τεκμηρίου του άρθρου 1481 ΑΚ, ισχυρίζεται ότι η ενάγουσα είχε σχέσεις με πολλούς άνδρες, πλην όμως, ο εν λόγω ισχυρισμός αορίστως προτείνεται, καθόσον δεν αναφέρει   συγκεκριμένες σχέσεις αυτής κατά το κρίσιμο προ του τοκετού χρονικό διάστημα απορριφθεί. Τέλος, ισχυρίζεται παραδεκτως οτι η υποχρέωση  υποβολής του σε ιατρική πραγματογνωμοσύνη προσβάλλει την προσωπικότητα  του και το όνομα του και ότι η εν λόγω διάταξη του άρθρου 615 ΚΠολΔ, είναι  αντισυνταγματική, ως θίγουσα την προσωπικότητα του. Ο ισχυρισμός αυτός  αποτελεί ένσταση, η οποία είναι μη νόμιμη, καθόσον, κατά την προεκτεθεισα σκέψη, η εν λόγω διάταξη αποσκοπεί στην εξασφάλιση του δικαιώματος του τέκνου να συνδεθεί νομικά με τον φυσικό του πατέρα, ενώ παράλληλα η ίδια η διάταξη θέτει τις κατάλληλες εγγυήσεις για την προστασία του δικαιολογημενως για ειδικούς λόγους υγείας μη δυναμένου να συμπράξει στις πρόσφορες ιατρικές εξετάσεις και πρέπει να απορριφθεί.
Από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων που εξετάστηκαν νομότυπα στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, οι οποίες περιέχονται στα πρακτικά που έχουν ίδιο αριθμό με την ως άνω υπ’ αρ. (……)μη οριστική απόφαση του Δικαστηρίου τούτου από τα έγγραφα, τα οποία οι διάδικοι νόμιμα προσκομίζουν και επικαλούνται, μερικά από τα οποία μνημονεύονται ειδικώτερα κατωτέρω, χωρίς να παραλείπεται κανένα για την ουσιαστική διερεύνηση της υπόθεσης, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά : Οι διάδικοι γνωρίστηκαν το Σεπτέμβριο (……)και η γνωριμία τους αυτή εξελίχθηκε τον Οκτώβριο (……)σε ερωτικό και συναισθηματικό δεσμό. Στις αρχές Φεβρουαρίου (……), όταν διαπιστώθηκε η εγκυμοσύνη της ενάγουσας, αποφάσισαν να τελέσουν γάμο και για το λόγο αυτό, το ανακοίνωσαν στις οικογένειες τους και προέβησαν στις καθιερωμένες γνωριμίες με τους γονείς και συγγενείς αμφοτέρων. Συγκεκριμένα, κατά την ημέρα της ονομαστικής εορτής του      εναγομένου  πραγματοποίησαν κοινή έξοδο για φαγητό με τον αδερφό της ενάγουσας
τον αδερφό του  εναγομένου,   και  τις συζύγους τους,  προκειμένου να γνωρισθούν οι οικογένειες,  κατά την οποία συζητήθηκαν τα σχετικά με την εγκυμοσύνη και τον γάμο που είχαν αποφασίσει. Περί τα μέσα Φεβρουαρίου, οι διάδικοι επισκέφθηκαν ενάγουσας στην πατρική της οικία………….. ώστε να γνωρίσουν τον εναγόμενο μέλλοντα γαμβρό τους, και στη συνέχεια, περί τα τέλη Φεβρουαρίου  κατά το τριήμερο της Καθαρής Δευτέρας, πραγματοποίησαν επίσκεψη γνωριμίας στην οικογένεια του τους γονείς της.
Πλην όμως, ο εναγόμενος, ενώ αρχικά είχε συμφωνήσει στην τέλεση του γάμου, στη συνέχεια, άρχισε να εκδηλώνει τάσεις υπαναχώρησης και ζήτησε από την ενάγουσα να προχωρήσει σε άμβλωση, διότι δεν επιθυμούσε να δεσμευθεί με τη γέννηση του τέκνου. Τελικά, μετά την επιστροφή τους, περί τα τέλη Φεβρουαρίου, χώρισαν και δεν είχαν έκτοτε καμμία επικοινωνία. Ο εναγόμενος, μετά τον χωρισμό τους, επικοινώνησε επανειλημμένως με τον αδερφό της ενάγουσας, προκειμένου να μεσολαβήσει αυτός στην ενάγουσα ώστε να διακόψει την κύηση. Επικοινώνησε δε πάλι μαζί του, τηλεφωνικώς, μετά την επίδοση την ένδικης αγωγής, λέγοντας του ότι νόμιζε ότι είχε διακοπεί η κύηση. Η ενάγουσα περί τα τέλη Μαρτίου (……) συνήψε σχέση με τον ………….. ο οποίος όταν πληροφορήθηκε ότι ήταν έγκυος και την είχε εγκαταλείψει ο εναγόμενος, της πρότεινε να παντρευτούν, ώστε να γεννηθεί το τέκνο της σε γάμο και να βγει από τη δύσκολη θέση στην οποία ευρίσκετο. Ο γάμος τους τελέσθηκε  στην Αθήνα και τέσσερις (4) μήνες μετά το γάμο, η ενάγουσα γέννησε στην Αθήνα ένα κορίτσι με το όνομα (……), το οποίο, λόγω της γεννήσεως του κατά τη διάρκεια του γάμου της μητέρας του, τεκμαιρόταν ότι είχε πατέρα τον σύζυγο της μητέρας, (1465 ΑΚ). Ο γάμος διήρκεσε έως το Νοέμβριο ……..οπότε λύθηκε με κοινή συναίνεση, δυνάμει………. αποφάσεως του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών και εν συνεχεία,  ο …….. άσκησε αγωγή για την προσβολή της πατρότητας του ως άνω τέκνου, επί της οποίας εξεδόθη η …….. απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών. Η απόφαση αυτή έκανε δεκτή την αγωγη του για το  λόγο ότι το εν λόγω τέκνο δεν ήταν καρπός σαρκικής συνάφειας του …………
με την μητέρα του, διότι κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα της σύλληψης, δεν είχαν σαρκικές σχέσεις, καθόσον η προγαμιαία σχέση τους δεν είχε καν αρχίσει, αφού αυτοί συνήψαν σχέση στο τέλος Μαρτίου… Εχει δε καταστεί αμετάκλητη (βλ. έκθεση παραιτήσεως από τα ένδικα μέσα και …….. πιστοποιητικό περί μη ασκήσεως ενδίκων μέσων του Πρωτοδικείου Αθηνών) και επομένως, το τέκνο έχασε την ιδιότητα του ως γεννημένου σε γάμο αναδρομικά από τη γέννηση του. Εξάλλου, κρίσιμο χρονικό διάστημα της σύλληψης του τέκνου είναι το διάστημα από (……) (300ή ημέρα πριν από τον τοκετό) έως και (……) (180ή ημέρα πριν από τον τοκετό). Κατά το διάστημα αυτό, οι διάδικοι είχαν επανειλημμένες σαρκικές επαφές, δεδομένου ότι διατηρούσαν ερωτική σχέση, γεγονός το οποίο ο μάρτυρας και αδερφός της ενάγουσας, κατέθεσε απερίφραστα στο ακροατήριο. Ο μάρτυρας αυτός, επίσης, κατέθεσε με σαφήνεια ότι οι διάδικοι διατηρούσαν ερωτική σχέση με σαρκική συνάφεια ήδη από τον Οκτώβριο (……), ότι τόσο η  αδερφή του, όσο και ο εναγόμενος τού είχαν ανακοινώσει την εγκυμοσύνη και  την πρόθεση τους να παντρευτούν, η δε αδερφή του ήταν ενθουσιασμένη με  τον εναγόμενο, ότι είχαν γίνει γνωριμίες με τις οικογένειες των διαδίκων και ότι,  εν τέλει, ο εναγόμενος άλλαξε γνώμη και ζητούσε φορτικά την διακοπή της κυήσεως. Η κατάθεση του ως άνω μάρτυρα αποδείξεως δεν είναι δυνατόν να αναιρεθεί από εκείνη του μάρτυρα ανταποδείξεωςτου εναγομένου οποίος γενικόλογα και αόριστα κατέθεσε ότι οι διάδικοι είχαν συναντηθεί τυχαία, μόνο δύο φορές, κατά το μήνα Σεπτέμβριο και Οκτώβριο (……) και έκτοτε ουδεμία σχέση ή επαφή, ούτε καν κοινωνική, είχαν, ότι ο ίδιος είχε δει μόνο μία  φορά  την  ενάγουσα  σε  ένα  μπαρ   και  ο  οποίος έπεσε  σε αντιφάσεις, διότι ενώ αρνείται ότι είχαν πραγματοποιήσει κοινή έξοδο με τους διαδίκους, τον αδερφό της ενάγουσας, ο οποίος εξετάσθηκε ως μάρτυρας αποδείξεως στο ακροατήριο, και τη σύζυγο του, με σκοπό τη γνωριμία των δύο οικογενειών, το Φεβρουάριο ……… συνέχεια της καταθέσεως του, αναφέρει ότι γνωρίζει εξ όψεως («  εγώ τον κύριο τον ξέρω φατσικά …») τον ως άνω αδερφό της ενάγουσας. Εξάλλου, ο εναγόμενος δεν εμφανίσθηκε ………. ενώπιον της ορισθείσας πραγματογνώμονος ιατρού – μικροβιολόγου, (……), ώστε να υποβληθεί στις αναγκαίες ιατρικές εξετάσεις για τη διερεύνηση της πατρότητας του τέκνου, χωρίς να επικαλείται ειδικούς λόγους υγείας για την άρνηση του αυτή. Επομένως, τεκμαίρεται αμάχητα από την αδικαιολόγητη άρνηση του, ότι εάν η πραγματογνωμοσύνη που διατάχθηκε γινόταν κανονικά, θα εντοπίζονταν στο αίμα του στοιχεία, τα οποία καθιστούν, κατά την επιστήμη, πιθανή ή σφόδρα πιθανή την πατρότητα του.
Ενόψει των ως άνω πραγματικών περιστατικών, αποδεικνύεται πλήρως ότι ο εναγόμενος είναι πατέρας του ως άνω τέκνου της ενάγουσας, που γεννήθηκε την (……)Πρέπει, επομένως, να γίνει δεκτή η υπό κρίση αγωγή ως βάσιμη και κατ’ ουσίαν, να αναγνωρισθεί η πατρότητα του εναγομένου επί του τέκνου της ενάγουσας και να καταδικασθεί ο εναγόμενος, λόγω της ήττας του, στην καταβολή των δικαστικών εξόδων της ενάγουσας,  κατά τα ειδικότερα στο διατακτικό οριζόμενα.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει κατ’ αντιμωλία των διαδίκων.
Δέχεται την αγωγή.
Αναγνωρίζει ότι ο εναγόμενος, …………. είναι ο φυσικός πατέρας του τέκνου, …………….που γεννήθηκε από την    …….ενάγουσα την (……)στην Αθήνα.
Επιβάλλει εις βάρος του εναγομένου τα δικαστικά έξοδα της ενάγουσας,
τα οποία καθορίζει στο ποσό των οκτακοσίων (800) ευρώ. Κρίθηκε και αποφασίστηκε κλπ.